Мұғалім неге сынып жетекшілігінен қашады?
Мектептегі ең «сыйсыз» маман — сынып жетекші ме? Дамыған елдерде сынып жетекшілерінің рөлі мен олардың еңбегі жақсы бағаланса, біздің елде бұл мәселе әлі де өзекті әрі «өкінішке орай» болып тұр.
Финляндия – әлемдегі ең озық білім беру жүйелерінің бірі болып саналады. Бұл елде мұғалімдерге, оның ішінде сынып жетекшілеріне ерекше құрмет көрсетіледі. Финляндияда сынып жетекшілері жоғары жалақы алады және олардың жұмысына қоғамда үлкен құрметпен қарайды.
Мұғалімдер тек оқушылардың академиялық жетістіктерін ғана емес, олардың эмоционалдық және әлеуметтік дамуын да қадағалап, сыныптағы балалардың жалпы әл-ауқатына назар аударады. Бұл елде мұғалімдерге үнемі кәсіби даму үшін мүмкіндіктер беріледі, олар білім беру саласындағы ең үздік тәжірибелермен танысып, өзінің кәсіби деңгейін арттырады.
Жапония — мұғалімдерге деген құрметі жоғары елдер қатарына жатады. Бұл елде сынып жетекшілері, яғни «хонкёку» деп аталатын ұстаздар, оқушылармен тығыз байланыс орнатып, олардың өміріндегі маңызды тұлғаларға айналады.
Жапонияда мұғалімдер тек білім берушілер ғана емес, оқушылардың тәрбиешілері де болып табылады. Сынып жетекшілері өз оқушыларын мектептен кейінгі өмірде де бақылайды, бұл олардың жұмысын одан әрі қиындатады, бірақ олар мұны үлкен жауапкершілікпен орындайды. Жапонияда мұғалімдердің жалақысы айтарлықтай жоғары және олар әлеуметтік мәртебесі жоғары кәсіби топқа жатады.
Оңтүстік Корея — білім беру жүйесі мықты дамыған елдер қатарына кіреді. Мұнда мұғалімдер жоғары беделге ие және жақсы жалақы алады. Оңтүстік Кореяда сынып жетекшілері оқушылармен жұмыс істеп қана қоймай, олардың жан-жақты дамуын қадағалап, түрлі тәрбие жұмыстарын жүргізеді.
Алайда, мұғалімдерге қойылатын талаптар өте жоғары, сондықтан олардың жұмысы да күрделі әрі ауыр. Мұғалімдерге қоғам тарапынан үлкен қолдау көрсетіледі, ал білім беру саласындағы жетістіктері үшін оларды үнемі марапаттап отырады.
Қазақстанда сынып жетекшілерінің жалақысы мен міндеттері әлемдегі дамыған елдермен салыстырғанда айтарлықтай төмен болып отыр. Сынып жетекші болғаны үшін айлық жалақыға 10618 тн қосылады. Бұл өте төмен көрсеткіш, себебі сынып жетекші мектепте ғана емес, мектептен тыс уақытында да жұмыс істейді.
Олардың негізгі міндеттері оқушылардың тәртібін бақылау, ата-аналармен жұмыс жасау, мектепішілік іс-шараларды ұйымдастыру, оқушылардың жеке мәселелерімен айналысу және т.б. Сынып жетекшілеріне жүктелетін осы міндеттер олардың жұмыс уақытын ғана емес, эмоционалдық ресурстарын да талап етеді.
Бүгінде сынып жетекші болудан мұғалімдер жиі бас тартады, тіпті кейде мәжбүрлі түрде бекітіледі. Бұл көрініс сынып жетекшіліктің қиын да, күрделі жұмыс екенінің дәлелі бола алады.
Бұл салыстырулардан көріп отырғанымыздай, дамыған елдерде сынып жетекшілерінің еңбегі жоғары бағаланады және олардың жалақысы мен әлеуметтік мәртебесі жоғары.
Ал елімізде бұл салада әлі де үлкен өзгерістер қажет. Сынып жетекшілерінің еңбегін лайықты бағалау және олардың жалақысын арттыру тек білім беру жүйесінің сапасын жақсарту үшін ғана емес, сонымен бірге қоғамның дамуына да оң әсерін тигізеді.
Жансая ШОРАБЕК, білікті ұстаз.
Facebook жазбасы.
Фото интернеттен алынды.
