Зейнеткер мұғалім тәлімгер бола ала ма, әлде мораль оқумен шектеле ме?

Кешегі жаңалық бүгін ескіріп жатқан заманда зейнетке баяғыда кеткен апайларды мектептерге тәлімгер етеміз депті. Бұл қалай болар екен? Ешкімнің көңіліне тию ойымда жоқ..

Иә, ол кісілердің еңбектерін ешкім жоққа шығармайды..

Дегенмен, кеңестік тоталитарлық жүйе тұсында білім алып, еңбек еткен апайларымыз мектептерде мораль оқығаннан өзге қандай пайда келтіре алуы мүмкін?

Қалай болса да, өздерінің бедел-абыройларымен мысықтабандап болса да алға жылжып келе жатқан прогресске кедергі болмаса бопты..

“Адам индексі” бойынша әлемдегі ең бақуат елдердің бірі Норвегия ғалымдарының соңғы зерттеулерінен хабардар болу артық болмас..

Ата-анасының білімі мен баланың оқу жетістігі арасындағы байланыс: генетикалық факторлар бұрын ойлағаннан маңыздырақ

Көпшілік баланың оқу жетістігі ата-анасының біліміне тікелей байланысты деп есептейді.

Өйткені білімді ата-аналар баласына көбірек ресурс пен қолдау көрсете алады. Алайда Норвегияда жүргізілген ауқымды зерттеу бұл байланыстың негізінде көбіне генетикалық, яғни тұқым қуалаушылық факторлар жатқанын көрсетті.

Зерттеу деректері:

Ғалымдар 569 035 баланың дерегін Норвегиялық егіздер реестрімен салыстырып, мінез-құлық генетикасының кеңейтілген үлгілерін пайдаланды.

Негізгі нәтижелер:

Ата-ананың білімі мен баланың оқу жетістігі арасындағы корреляция: 0.31

Бұл байланыстың:

68%-ы генетикалық тұқым қуалаушылықпен түсіндіріледі

12%-ы ата-ананың тікелей әсерімен байланысты

20%-ы кеңейтілген отбасының ықпалына тиесілі

Тек 2,8% ғана ата-ананың білімі мен сол білімге тән мінез-құлықтың әсерінен

Яғни, балалар арасындағы академиялық айырмашылықтың шамамен үштен екісі генетикалық ерекшеліктермен түсіндіріледі. Ал 5,5% генетикалық және орта факторлардың аралас әсерінен, қалғаны — өмірлік ортаға байланысты.

Бұл зерттеудің маңыздылығы — бұрынғы зерттеулерден алты есе үлкен үлгімен жүргізілуінде. Сондай-ақ, ата-аналар сауалнамасы емес, бірнеше ұлттық стандартталған тесттер қолданылған, бұл нәтижелердің дәлдігін арттырады. Сонымен қатар, кеңейтілген отбасының әсері де маңызды фактор ретінде танылған.

Негізгі қорытынды:

Ата-ананың білімі баланың жетістігіне әсер етеді, бірақ бұл байланыстың негізгі бөлігі тікелей әсерден емес, генетикалық тұқым қуалаушылық пен кеңейтілген отбасының ықпалынан туындайды.

Бұл зерттеу бұрынғы көптеген еңбектердің баланың жетістігін ата-ананың білім дәрежесіне сүйеніп түсіндіруі дұрыс болмағанын көрсетеді. Өйткені мұнда генетика мен отбасылық-әлеуметтік орта ескерілмеген.

Өмір ШЫНЫБЕКҰЛЫ, білікті ұстаз.

Фото көрнекілік үшін.