Донорлықтан бас тартушылар көбеюде

Қайтыс болғаннан кейін донорлықтан бас тартатын қазақстандық азаматтардың саны күн сайын артып жатыр. Бүгінде олардың саны 90 мыңнан асты. Мамандар мұның бірнеше себебін атады, деп хабарлайды «31 арнаға» сілтеме жасаған KAZ.NUR.KZ.

Телеарнаның мәліметінше, қазірдің өзінде 90 мыңға жуық қазақстандық қайтыс болғаннан кейін донорлықтан бас тартуға қол қойған. Сонымен қатар мұндай азаматтардың саны артып жатыр.

Елімізде трансплантацияға кезекте тұрған науқастар саны да артып, донорлық ағзаларын алмай көз жұматындар да аз емес. Сарапшылардың пікірінше, мұның бәрі адамдардың теріс пікіріне, сондай-ақ ол туралы ақпараттың аздығына байланысты.

Халық дәрігерлер олардың ағзасын трансплантациялау үшін пациенттің өмірін сақтап қалуға тырыспайды деп қорқады. Дәрігер-трансплантологтар бұл жағдай мидың қайтымсыз өлімі анықталғаннан кейін ғана жасалатынын атап өтті.

Бұл процеске 5-6 адамнан тұратын сарапшылар тобы жұмылдырылған. «Оны невропатологтар, анестезиологтар растайды, аппарат, анализдер бар. Мидың өлгені расталғаннан кейін адам өлді деп есептеледі. Бұл жағдайда ағзаларды жинап, трансплантациялауға жарты — екі сағат уақыт беріледі.

Ми қалай өледі? ең алдымен инсульт алғаннан, жол апаттарынан, көп жағдайда «ми ұшып шығуы мүмкін», — дейді Шымкенттегі №1 аурухананың трансплантолог-хирургы Рақымжан Үмбетжанов. Қазақтар да ағзалары қара базарда сатылады деп қауіптенеді.

Сарапшылардың айтуынша, бұл мүмкін емес. Қазақстанда қайтыс болған донорлардың ағзаларын алып тастайтын санаулы медициналық бригадалар бар және олардың жұмысына бақылау жүргізіледі. Сонымен қатар, әрбір органның үйлесімділігі тексеріліп, көптеген сынақтар қабылданады және орган индикаторлардың максималды санына сәйкес келетін адамға трансплантация жасалады.

Органдарды трансплантациялауда әрқашан балаларға басымдық беріледі. Бізде кезекте 4112 науқас тұр, олардың басым бөлігін бүйрек аурулары құрайды, олардың 3700-ге жуығы – ағзаны ауыстырып салуды күтіп жүрген балалар», — деп атап өтті министрліктің Трансплантация бойынша республикалық үйлестіру орталығының директоры Айдар Ситқазинов.

Сарапшылар ағзаны трансплантациялауды қажет ететін науқастардың қаншалықты қиын өмір сүретінін, донорды күте алмай қайтыс болып жатқанын көру үшін елде ауқымды ақпараттық жұмыс жүргізу қажет екеніне сенімді. Сарапшылар ағзаны алу тәсілін де өзгерту қажет деп санайды.

Кісі тірісінде келісімін бермесе, өлгеннен кейін екі туысынан рұқсат сұралады. Алайда олар әрқашан келісе бермейді. «Беру керек. Адам құқықтары тұрғысынан да дұрыс болып есептеледі.

Келіспеушілік презумпциясы – яғни, егер азамат болашақ донор ретінде тіркелмесе немесе оған үзілді-кесілді қарсы болса және құжаттар расталса, онда туыстары бұл мәселені шеше алмайды», — деп есептейді «Аман-саулық» ҚҚ президенті Бақыт Түменова.

Дәрігерлер донорлықтан бас тартудың ең жиі кездесетін себебі дін екенін де алға тартады. Сарапшылардың айтуынша, бұған әлемнің ешбір дінінде тыйым жоқ.

Фото интернеттен алынды.