Ажырасу: Отбасының Ыдырауы және Жаңа Өмірдің Бастауы
Ажырасу – бұл некелік одақтың заңды түрде тоқтатылуы. Ол ерлі-зайыптылардың бірлескен өмірін аяқтап, екеуінің де бөлек өмір сүруіне мүмкіндік береді. Ажырасу – тек заңды рәсім ғана емес, сонымен қатар эмоционалдық, психологиялық және әлеуметтік тұрғыдан күрделі процесс, ол барлық қатысушыларға, әсіресе балаларға терең әсер етеді.
Ажырасудың Негізгі Себептері
Ажырасуға әкелетін себептер әр отбасында әртүрлі болғанымен, ортақ үрдістерді атап өтуге болады:
- Қарым-қатынастағы келіспеушіліктер: Ең көп тараған себептердің бірі – жұбайлар арасындағы түсініспеушілік, жиі қайталанатын жанжалдар, өзара құрметтің жоғалуы және тиімді қарым-қатынастың болмауы.
- Адалдықсыздық (сатқындық): Жұбайлардың бірінің адалдықтан таюы, сенімді жоғалтуы некенің бұзылуына жиі себеп болады.
- Қаржылық мәселелер: Ақшаға қатысты келіспеушіліктер, бірлескен бюджетті басқарудағы қиындықтар немесе жұмыссыздық ажырасуға алып келуі мүмкін.
- Мінез-құлықтағы өзгерістер: Жұбайлардың бірінің немесе екеуінің де мінезінің өзгеруі, зиянды әдеттердің (алкоголь, есірткіге тәуелділік) пайда болуы, агрессия немесе эмоционалдық алыстау.
- Өмірлік мақсаттар мен құндылықтардың әртүрлілігі: Уақыт өте келе жұбайлардың өмірге деген көзқарастары, мақсаттары мен құндылықтарының алшақтауы некелік одақтың әлсіреуіне себеп болуы мүмкін.
- Үшінші тұлғалардың араласуы: Ата-аналардың немесе басқа туыстардың отбасылық қарым-қатынасқа тым көп араласуы да проблемалар тудыруы мүмкін.
Ажырасудың Салдары
Ажырасудың ерлі-зайыптыларға, балаларға және қоғамға әртүрлі салдары болады:
- Эмоционалдық және психологиялық әсер: Ажырасу – екі тарап үшін де, әсіресе инициатор болмаған тарап үшін, терең қайғы, реніш, депрессия және стресс тудыруы мүмкін. Бұл процесс эмоционалдық тұрғыдан өте ауыр өтеді.
- Балаларға әсері: Егер отбасында балалар болса, ажырасу оларға ең ауыр әсер етеді. Балалар ата-анасының ажырасуын өз кінәсі деп санауы, стресске ұшырауы, мектептегі үлгерімінің төмендеуі немесе мінез-құлқының өзгеруі мүмкін. Оларға эмоционалдық қолдау мен психологиялық көмек қажет болады.
- Қаржылық салдары: Ажырасудан кейін екі тараптың да қаржылық жағдайы өзгереді. Көбінесе, екі бөлек үй шаруашылығын жүргізу шығынды болып, әркімнің өмір сүру деңгейі төмендеуі мүмкін. Алимент төлеу, мүлікті бөлу сияқты мәселелер туындайды.
- Әлеуметтік ортаның өзгеруі: Ажырасу бұрынғы ортақ достармен, туыстармен қарым-қатынасты өзгертіп, кейде тіпті бұзуы мүмкін. Адамдар жаңа әлеуметтік ортаға бейімделуге мәжбүр болады.
Ажырасуды Тіркеу және Алдын Алу
Қазақстан Республикасында ажырасу заңды түрде "Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы" Кодекске сәйкес ресімделеді. Егер жұбайлардың өзара келісімі болса және ортақ кәмелетке толмаған балалары болмаса, ажырасуды АХАТ бөлімінде (Азаматтық хал актілерін тіркеу бөлімі) тіркеуге болады. Егер балалары болса немесе мүліктік даулар туындаса, ажырасу сот арқылы жүргізіледі.
Ажырасу – бұл қарым-қатынастың соңы болғанымен, ол жаңа өмірдің бастауы болуы да мүмкін. Көптеген адамдар ажырасудан кейін өзін қайта тауып, бақытты өмір сүреді. Ең бастысы – осы қиын кезеңді дұрыс өткеру, психологиялық қолдау алу және балалардың мүддесін бірінші орынға қою.
