Танымал қоғам белсендісі, маңғыстаулық азамат Жәнібек Қожық Бекет атаның атын пайдаланатындарға арнап, үндеу жасады деп жазады Democrat.kz.
"Ардақты ағайын, қадірлі маңғыстаулық жерлестерім!
Бекет ата рухын ардақ тұтатын азаматтар!
Бұл үндеуімді сіздерге арнаймын.
Жақында Ақтөбе қаласында тұратын абыройлы ақсақал ағамыз маған өтінішін айтты.
Ол кісі Ақтөбе қаласындағы Сақтаған Бәйішев атындағы университеттің атауын Бекет ата атына ауыстыру жөнінде университет басшылары бастама көтеріп жүргенін жеткізді.
Қыркүйек айының 25-і күні Ақтау қаласында өткен Бекет атаның 275 жылдық халықаралық ғылыми конференциясында бұл ұсыныс талқыланған екен.
Сол жиында маңғыстаулық зиялы қауым мен ғалымдар С.Бәйішев атындағы университетке Бекет ата есімін беру туралы ұсынысты қолдапты.
С.Бәйішев атындағы университет басшылары бұл ұсынысын Маңғыстау облыстық ардагерлер кеңесінің төрағасы Серікбай Төлетов мырзаға жолдапты.
Ақтөбелік ағамыз:
– Жәнібек, сен Бекет ата жөнінде жазып жүрсің, бұл мәселені ел білуі керек. Елге өзің жеткізсең жақсы болар еді, – деді.
Мен бұған дейін де Бекет атаға қатысты үш орынсыз оқиғаға қарсы шыққан едім.
Жаңаөзен қаласына Бекет ата атын беру бастамасы
2012 жылы Маңғыстау облысының сол кездегі әкімі Бауыржан Мұхамеджанов қасына қырық шақты шалды ертіп, Оғыландыдағы Бекет ата мешітіне барады.
Сол жерде ол Жаңаөзен қаласының атауын Бекет ата деп ауыстыруды ұсынады.
Әлгі шалдар әкімді қолдап, келісім береді.
Келесі күні менің «Жас Алаш» газетінде 1.11.2012 жылы жарияланған «Қырық шалдың қырсығы – Жаңаөзен жарасын қайта тырнады» атты мақалам елге тарап, жұрт қолдау білдірді.
Ел болып бірігіп, Бекет ата атын қалаға бергізбей қалдық.
Бекет ата суретін салуға қарсы болуым
Қазақстанға белгілі суретші Нұржан Қарымсақов Бекет атаның бейнесін ойша елестетіп сурет салып, оны «Ел тұтқа» кітабына енгізген.
Кейін сол суретті газеттер көшіріп басып, елге тарата бастады.
Мен сол кезде бұл әрекетке де бірінші болып қарсы шыққан болатынмын.
Себебі, Бекет атаның суретін салуға да, есімін кез келген жерде айтуға да болмайды.
Газеттер аяқ астында жыртылып жатады, кейде дәретханада жатады.
Арақ ішетіндер газеттің үстіне бөтелкесін қойып, арағын төгіп отыруы мүмкін.
Тіпті билбордқа ілсе де, суретке құс саңғып, күнге күйіп, жыртылып кетуі ғажап емес.
Сол кезде біреулер «Бекет ата медалін шығарамыз» деп те ұсыныс білдірген болатын.
Бірақ ол бастама да тоқтатылды.
Өйткені қазір медаль мен орденнің де, «Құрметті азамат» атағының да қадір-қасиеті кеткені жасырын емес.
Мақала шыққан кездері Бекет ата суретінің таралуы сәл саябырсыған еді.
Алайда қазір ол қайта көбейіп барады.
Бұл – жақсы құбылыс емес.
Бекет ата рөліне ойнауға дайындалған шал
2016 жылы Одесса киностудиясы Тарас Шевченко туралы кино түсірмек болады.
Сол кинода Шевченконың түсіне Бекет ата кіріп, бата береді екен.
“Бекет ата рөліне ойнайтын 65–75 жас аралығындағы адамдар қажет” деп Н.Жантөрин атындағы драма театрында конкурс жарияланды.
Атаның рөліне ойнауға облысқа белгілі бір шал сақал қойып, сол кезде дайындалыпты.
Бұл хабарды естіген соң мен Шетпенің ақсақалдарына барып, жағдайды баяндадым.
Шетпенің ақсақалдары қолдап, сол кездегі Маңғыстау облысының әкімі Алик Айдарбаевқа хат жолдап, бұл шараны тоқтатуды сұрадық.
Шетпе ақсақалдарының үйіне режиссер Сергей Азимов пен Н.Жантөрин атындағы драма театрдың директоры Нұрнияз Мұханов келіп, түсініктеме берді.
Сөйтіп, кинодағы Бекет ата рөлі сценарийден алынып тасталды.
Бекет ата атын неге қоюға болмайды?
Бұрынғы ата-әжелеріміз, үлкендер Бекет есімін көп айтпайтын.
«Атаға бара жатырмын», «Атадан келемін», «Ата рухына арнап садақа беремін» дейтін.
Бір күні Адайдың абыз ақсақалы, “Адай шежіресі” атты 9 томдық еңбектің авторы Жетібай Жылқышыұлы ағам былай деген еді:
«Адай шежіресінде жүздеген мың адамның есімі жазылған.
Солардың ішінде Бекет деген бір де бір есім жоқ.
Себебі, бұл – Бекет атаның өсиеті.
“Менің атымды кез келген жерде атай бермеңдер.
Тек қорыққанда, қиналғанда атаңдар”, – деген.
Маңғыстауда “қашқан да Бекет дейді, қуған да Бекет дейді,
Бекет бірінші айтқанның тілегін екі етпейді” деген сөз бар.
Қиналғанда бәріміз Бекет дейміз!»
Қазір қазақта Аллаберген, Құдайберген, Тәңірберген, Мұхаммед, Қожа Ахмет, Шәкарім, Абай деген аттар жиі кездеседі.
Бірақ маңғыстаулықтар баласына Бекет деп ат қоймайды.
Өйткені бұл – Бекет ата аманаты.
С.Бәйішев атындағы университетке Бекет ата есімін беруге қарсымыз!
Бекет ата атаққа зәру емес.
Бекет атаның жаны – жәннатта,
сүйегі – Оғыландыда,
рухы – Бекет атаға сенетін пенденің жүрегінде.
Атаның атын пайдаланып, атақ шығару, студент тарту, қаржы жинау – дұрыс емес.
Бекет ата – біздің рухани темірқазығымыз.
Егер әлгі оқу орнына Бекет ата аты берілсе,
бір күні бір оқытушы парамен ұсталса немесе басқа келеңсіз оқиға болса,
Бекет атаның аты қоса айтылатын болады.
Артық қыламыз деп тыртық қылып алмайық!
Бүгін С.Бәйішев атындағы университетке берсек,
ертең басқа мекемелерге де бергісі келетіндер табылады.
Күндердің күнінде біреу арақ дүкеніне де «Бекет ата» деп ат қойып алмасына кім кепіл?!.
Ардақты ағайын, енді Бекет ата атын пайдалануға болмайды.
Құрметті зиялы қауым, ағаларым!
Маңғыстаудың 800 мың халқының атынан сөйлеуді Бекет атаның атын береміз деуді тоқтатыңдар!
Ай ортақ, күн ортақ, әулие ортақ – ол ешбір топтың немесе рудың жекеменшігі емес.
Бекет ата әруағы баршамызға жар болсын!
Артық кеткен жерім болса, Бекет ата әруағынан кешірім сұраймын!
Мен өз ұсынысымды айттым.
Ендігі сөз өздеріңде, ардақты ағайын" деп жазды Жәнібек Сүйеуұлы Қожық
