Ж.Құлекеев: Қазақстан экономикасын тек салық реформасы түзете алады

Бұрынғы экономика министрі, «ҚазМұнайГаз» басшысының кеңесшісі Жақсыбек Күлекеев Мәжілістегі дөңгелек үстелде ҚҚС мәселесіне қатысты пікірін айтты, сондай-ақ жиында ҚҚС-ты 12% — дан 16% — ға дейін арттыру талқыланды. 

Кулекеев бүгінде Қазақстанда 2,4 млн жеке кәсіпкер жұмыс істеп жатқанын айтты. Оның ішінде, оның мәліметтері бойынша, тек 400 мың адам салық төлейді, ал қалған 2 миллион адам олар үшін белгіленген ең төменгі мөлшерлемені 3% төлемейді. Бұл ретте шағын бизнестің үлесіне Қазақстанның ЖІӨ-нің 34% — ы тиесілі.

«Яғни, бұл ЖІӨ-нің үштен бір бөлігі. Ол жерден бюджет ештеңе алмайды. Сонда біз елді қалай ұстаймыз? Сонда басқа ресми төлеушілер қалай жұмыс істейді? Біз елде осындай төрелік құрдық: кім салық төлейді, ол ешқашан бәсекелестікке төтеп бермейді. Себебі барлығы салық төлемеу үшін 2 миллионнан астам жеке кәсіпкерге көмектеседі», — деді Кулекеев.

Спикер жоғары салық шағымдарының себебі көптеген азаматтардың оларды төлемеуі деп санайды. Оның пікірінше, барлығына біркелкі жүктемені қамтамасыз ететін әділ салық жүйесін енгізген кезде шағымдар жойылады.

«Алдағы 10 жылда бізде әлі де мұнай табысы болуы мүмкін. Ал 10 жылдан кейін-үлкен сұрақ. Бұл кірістер болмаған кезде 10 жылдан кейін елдің жағдайы қалай болмақ? Сондықтан бір нәрсені өзгерту керек шығар, бұдан қорқудың қажеті жоқ», — деп атап өтті Кулекеев.

Бұрынғы министр Қазақстанда салық тәртібі айтарлықтай төмендегенін атап өтті. 2024 жылы елде өткен жылдарға қарағанда 5 есе аз салық жиналды. Жеке инвестициялардың қысқаруы жағдайды нашарлатады.

Кулекеев Қазақстанды Өзбекстанмен жиі салыстырылатынын, онда ҚҚС мөлшерлемесі 12% -. құрайтынын атап өтті. Оның пікірінше, Өзбекстан Қазақстаннан мүлдем өзгеше: бір деңгейлі бюджет бар және әлеуметтік шығыстар жоқ.

«Көп балалы аналар, мүгедектер онда ештеңе алмайды. Ал бізде ше? Біз әлеуметтік шығындарды көтердік. Иә, бұл елдің бюджеттік ресурстары шектеулі. Қаражат жинақталған сайын олар қоғамның әлеуметтік мәселелерін шешуге назар аударатын шығар, бірақ бүгінде ол мүмкін емес. Өзбекстанда асыраушы қайтыс болса – махалла (азаматтардың өзін-өзі басқаруы) көмектесуі керек, көп балалы ана жесір қалса -махалла көмектесуі керек. Заңдар қараңызшы, махалла бұл отбасын сиырмен қамтамасыз етуі керек. Мемлекет ешқандай міндеттеме алмайды. Сондықтан оны біреумен салыстыруға болмайды», — деді Кулекеев.

Фото интернеттен.