Тамадалар тоқырауға ұшырап, тойдың қадірін қашыруда

Той басқарып жүрген кейбір асаба қайныларым мен інілерімнің көңіліне келмесін, өз басым соңғы 5-6 жылдан бері Маңқыстауда іліп алатын дұрыс асаба көрген жоқпын.

Кілең жаттанды сөз, жалықтыратын сценарий, барлық тойдың иесіне арналған ортақ қолпаштау сөздер, ертесі күні тағы бір той иесіне де еш өзгеріссіз, сол күйі, қаз-қалпында қайталанатын өтірік мақтаулар, жыртаңдаған арзан күлкі, дарақы билер мен ерсі анекдоттар, мағынасыз ойындар мен ойсыз, мәнсіз жұмбақтар немесе сананы топастандыратын діни догмалық сауалдар, тек адамдардың аттары ғана өзгерген, бір-бірінен аумайтын, ерекшелігі жоқ тойлар.

Тіпті кейбір «асабалардың» қай сөзден кейін қандай тіркесті айтатынына дейін алдын-ала жатқа біліп отырасың.

Ешқандай ізденіс, ілгерілеу жоқ. 10 жыл бұрын жарқ етіп шыққандарының өзі әбден тоқырауға ұшырап, сызылған пластинка сияқты ит жылғы тіркестерін қайталай береді. Ести-ести құлағымыз әбден жауыр болды.

Көбінің бірінен-бірі ұрлап немесе үйреніп алған, адамды әбден ығыр қылған он шақты шумақ өлеңі мен өзгермейтін 10-15 тіркесі бар. Тура фонограммамен ән айтатын «әншілер» сияқты.

Бүгін кешке бір тойда естісең, сол әңгімені ертесі күні түсте дәл сол қалпында тағы бір тойда естіп отырасың. Тек тамадасы өзгерген. Яғни бір-бірінен «ұрлап» немесе «бартер жасап», сөз алмасып, үйреніп, жаттап алған.

Меніңше, солардың ешқайсысы кітап оқымайды, көркем әдебиеттің бетін ашпайды-ау деймін. Содан келгенде, өздерін білімсіз, надан сезінбейді, көкіректері таудай.))

Сондайлар не бетімен той иесінен 100-200 мың сұрайтынын білмеймін.

Айналаң, жақын-жуығың бар болғасын жерде апта сайын ең құрығанда екі-үш тойға барамыз. Алайда көбіне тойдан демалып емес, жүйкеміз жұқарып, шаршап келеміз.

Бір жағынан, осындайларды құтыртып, төбемізге көтеріп, «жұлдыз» жасап жүрген қарапайым халықтың – өзіміздің де обалымыз жоқ.

Асылы, ақысын төлеп, аттай қалап шақырып отырғасын жерде той иесінің тарапынан да, халықтың тарапынан да тамадаларға қатаң талап қойылуы керек сияқты.

Әрине, барлығына бірдей күйе жағуға болмас. Дегенмен, басым көпшілігі солай. Ел болғасын, небір жүйріктер де бар шығар.

Мүмкін мен маңдайы жарқыраған марқасқа асабаларға кездеспей, танымай жүрген шығармын. Олай болса, олардың аты-жөндерін осы посттың астына комментарий ретінде жаза кетсеңіздер.

Бұл жерде мәселе жалпылама көтерілгесін жерде мен де өз ойымды жалпылама айтып жатырмын.

Ал нақты фактілер керек болса, нағыз қажет болып жатса, өзім білетін, танитын әрбір асабаның тойда айтқан сөздері мен ойнатқан ойындарын, өздерінше жұртты «қыран-топан қылып күлдірген» әзілдері мен анекдоттарын, билеткен билерін түгел түсіріп, желіге жариялауға болады.

Бір жағынан, барған тойыңның иесі ағайын-тумаласың немесе құда-жекжатың, құрбы-құрдасың, сыйлас досың болғасын жерде солардың көңіліне қарап, олай етуге қысыласың да.

Ал бірақ маған қатты қадалып, дәлел келтіруді талап етіп жатқан тамадалар (мен оларды «асаба» деуге де қимай отырмын) болса, амал жоқ, солай етуге мәжбүр боламын.

Ал сіздердің қазіргі асабаларға көңіліңіз тола ма?

Нұргүл ХАСАНОВА, қоғам белсендісі.

Facebook жазбасы.

Фото көрнекілік үшін.